Εκπαίδευση & Επιμόρφωση Στην Επείγουσα Προνοσοκομειακή Φροντίδα
Οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της υγείας καλούν τις ειδικότητες που σχετίζονται άμεσα με αυτόν να αναλάβουν έναν ρόλο με πολλές απαιτήσεις στην καθημερινή επαγγελματική τους πρακτική, με ανεπαρκή πολλές φορές εκπαίδευση και προετοιμασία.
Η ποιότητα στην προσφερόμενη φροντίδα θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα όλων των επαγγελματιών υγείας.
Ωστόσο, οι παροχές υγείας βασίζονται άμεσα στο μορφωτικό και το επίπεδο κατάρτισης του κάθε επαγγελματία.
Υπό αυτές τις συνθήκες και καθώς οι ανάγκες για υψηλής ποιότητας παροχής υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς διευρύνονται, ο επαγγελματίας υγείας καλείται να υπερβεί τις βασικές εκπαιδευτικές ελλείψεις, την ανυπαρξία πρωτοκόλλων, την ελλιπή νομοθετική κάλυψη και τον περιορισμένο πολλές φορές υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ, (έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «Η Κυρία με το Φανάρι» ή «Η Κυρία με το Σφυρί»), ήδη από το 1860, είχε επισημάνει την αναγκαιότητα για συνεχή εκπαίδευση των νοσηλευτών.
Όμως, ακόμα και σήμερα, αυτή στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται συνήθως ευκαιριακά και χωρίς σοβαρότητα. Ωστόσο, ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας, εξαρτάται κυρίως από την επάρκεια και την ποιότητα του υγειονομικού προσωπικού.
Υπό αυτές τις συνθήκες, πρέπει να γίνεται συνεχώς αναφορά στην ειδική εκπαίδευση που πρέπει να παρασχεθεί σε όλα τα στελέχη των υγειονομικών υπηρεσιών.
Όσον αφορά την εκπαιδευτική επάρκεια στην Επείγουσα Προνοσοκομιακή Φροντίδα Υγείας
Είτε αυτή αφορά τους Διασώστες – Πληρώματα ασθενοφόρου που ανήκουν διοικητικά στο Ε.Κ.Α.Β., είτε αφορά τους Διασώστες – Πληρώματα ασθενοφόρου που ανήκουν διοικητικά στα Κέντρα Υγείας – Υ.ΠΕ.
(γιατί κατέχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία να εμπλέκονται σε αυτή δύο φορείς του ίδιου υπουργείου, με εργαζόμενους δύο ταχυτήτων, με ότι αυτό συνεπάγεται στην παροχή υπηρεσιών υγείας),
αυτή εναπόκειται στην ευσυνειδησία του κάθε υπαλλήλου χωρίς να υπάρχει κάποιο θεσμικό πλαίσιο το οποίο να την αξιολογεί και να την επανακαθορίζει.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να εργαστεί κανείς σήμερα στους δύο φορείς που προαναφέρθηκαν θα πρέπει να είναι πιστοποιημένος Διασώστης – Πλήρωμα Ασθενοφόρου, απόφοιτος του σχετικού Ι.Ε.Κ και τα καθήκοντα αυτού περιγράφονται στο ΠΔ 62/2007 (ΦΕΚ 70/Α/2007).
Εντούτοις, κατά διαστήματα, οι ιθύνοντες του Υπουργείου Υγείας, αδιαφορώντας για την ποιότητα της παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών, βρίσκουν τρόπους προκειμένου να εισέρχονται στην επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα άτομα χωρίς καμία εκπαίδευση, που ουδεμία σχέση έχουν με το αντικείμενο αυτό αλλά απλά, «είδαν φως και μπήκαν».
Παρόλα αυτά, είτε κάποιος από τους επαγγελματίες υγείας στους φορείς αυτούς είναι απόφοιτος του αντίστοιχου Ι.Ε.Κ., είτε είναι κάτοχος βεβαίωσης παρακολούθησης προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πληρωμάτων ασθενοφόρου (Π.Ε.Κ.Π.Α.) του ΕΚΑΒ, είτε ανήκει στην κατηγορία των εργαζομένων του κλάδου
Δ.Ε. Οδηγών, ΔΕ Τεχνικού (ειδικότητας Οδηγών) και Δ.Ε. Πληρωμάτων Ασθενοφόρου, (οι οποίοι μετατάχθηκαν στο ΕΚΑΒ από τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, κατ’ εφαρμογή του Ν. 4254/2014 ΦΕΚ Α΄ 85) υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς φοίτησης στο ταχύρυθμο (μονοετές) πρόγραμμα του Ι.Ε.Κ., δε σημαίνει ότι κατέχει την κατάλληλη εκπαιδευτική επάρκεια.
Αυτό συμβαίνει διότι οι εξελίξεις στον τομέα της υγείας τρέχουν, τα πρωτόκολλα αλλάζουν, αλλά και οι γνώσεις με την πάροδο του χρόνου ξεχνιούνται αν δεν ανατροφοδοτούνται τακτικά. Επομένως, η ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση καθίσταται επιτακτική.
Κατά διαστήματα το Ε.Κ.Α.Β., διοργανώνει στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των εργαζομένων του εκπαιδευτικά σεμινάρια από πιστοποιημένους εκπαιδευτές, χωρίς ωστόσο αυτά να είναι υποχρεωτικά και χωρίς να αξιολογείται με συνέπεια η εκπαιδευτική επάρκεια των συμμετεχόντων.
Όσον αφορά τους επαγγελματίες υγείας που απασχολούνται στα ασθενοφόρα των Κέντρων Υγείας δεν υπάρχει κάποια μέριμνα στο κομμάτι των επιμορφώσεων από τις κατά τόπους Υ.ΠΕ.
Όμως, σύμφωνα με το ΦΕΚ 219 Β΄ 22.02.2007, στην παράγραφο
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Ια)
αναφέρετε ρητά η ανάγκη υποχρεωτικής εκπαίδευσης όλων των υγειονομικών υπαλλήλων (Ιατρών, Νοσηλευτών, Πληρωμάτων Ασθενοφόρου και λοιπού παραϊατρικού προσωπικού) στην Βασική Υποστήριξη ζωής και την Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση σύμφωνα με την ΕΕΚΑΑΝ (Εθνική Επιτροπή Κάρδιο Αναπνευστικής Ανακοπής) και τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών που ασχολούνται με την ανακοπή και την αναζωογόνηση όπως ο ILCOR.
Παρά ταύτα, σύμφωνα με το Ν. 3984/ ΦΕΚ Α΄ 150 Άρ. 66 Παρ. 15 τα Νοσηλευτικά Ιδρύματα και Κέντρα Υγείας της χώρας υποχρεούνται να διαθέτουν υπό τη συντονιστική αρμοδιότητα του Ε.Κ.Α.Β. τα ασθενοφόρα τους, καταλλήλως στελεχωμένα και εξοπλισμένα.
Για αυτό το λόγο τα Πληρώματα Ασθενοφόρου και το λοιπό προσωπικό των Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας, που στελεχώνουν τα ασθενοφόρα θα πρέπει να εκπαιδεύονται από το Ε.Κ.Α.Β. Και σε αυτή την περίπτωση όμως η εκπαίδευση γίνεται ευκαιριακά, χωρίς υποχρεωτικότητα, και χωρίς να αξιολογείται με συνέπεια η εκπαιδευτική επάρκεια των συμμετεχόντων.
Τι γίνεται λοιπόν όταν κάποιος ευσυνείδητος υπάλληλος
θέλει να ανανεώσει, να εξειδικεύσει τις γνώσεις του και πιστοποιηθεί για την εκπαιδευτική του επάρκεια;
Θα πρέπει να απευθυνθεί σε πιστοποιημένους με διεθνή πρότυπα μη δημόσιους οργανισμούς (π.χ. NAEMT, ERC, Ελληνική Εταιρεία Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης, Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής, κτλ.). προκειμένου να παρακολουθήσει τα σχετικά σεμινάρια, αναγκαζόμενος πολλές φορές σε μετακίνηση μακριά από την έδρα του, επωμιζόμενος το οποιοδήποτε κόστος και καθιστώντας την επιμόρφωση πολυτέλεια.
Συνεπώς, αποτελεί αναγκαιότητα η συζήτηση για την συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στην επείγουσα προνοσοκομιακή φροντίδα και κατ’ επέκταση σε όλους τους υγειονομικούς υπαλλήλους να γίνει σε μια σωστή βάση.
Αυτό μπορεί να γίνει εφόσον οι εμπλεκόμενοι φορείς όπως το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας, το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ε.Κ.Α.Β. αλλά και τα επιστημονικά συμβούλια των Υ.ΠΕ. και των Νοσοκομείων αποφασίσουν για την ποιότητα των παροχών υγείας που θέλουμε.
Αν δεν μπορούν, ας απευθυνθούν στους οργανισμούς που προαναφέρθηκαν οι οποίοι κατέχουν τα μεθοδολογικά εργαλεία σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για το ζήτημα αυτό. Οι εξελίξεις δεν μπορούν να μας περιμένουν αλλά ούτε και οι ασθενείς.
Για την εκπαίδευση θα απαιτηθούν κονδύλια, η εξοικονόμηση όμως των χρημάτων αυτών θα γίνει άμεσα από τη βελτίωση της αποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, η πιστοποίηση γνωστικών κατακτήσεων και ανανέωση των προσδοκιών που αφορούν τους εργαζομένους στην υγεία, οφείλουν να προωθούν την επαγγελματική – οικονομική εξέλιξη τους και την συνεχιζόμενη βελτίωση της ποιότητα τους.
Σόφης Γιώργος
